พระมหามณฑปพุทธบาท ภปร.สก.

 

                                                มีขนาดกว้าง 9.00 เมตร สูง 33.00 เมตร ปรารภสร้าง

                                                                                        ด้วยความซาบซิ้งในพระคุณของพระพุทธเจ้า และ

                                                                                        พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว สมเด็จพระนางเจ้าฯ

                                                                                        พระบรมราชินีนาถ ซึ่งยิ่งใหญ่พ้นพรรณา เมื่อความ

                                                                                        ทราบฝ่าละอองธุลีพระบาท ก็ได้ทรงพระมหากรุณา

                                                                                        พระราชทานพระบรมราชานุญาตให้อันเชิญ

                                                                                        พระปรมาภิไธยย่อ ภปร. และพระนามาภิไธยย่อ  

                                                                                        สก. ประดิษฐานที่องค์พระมหามณฑป ทั้งยังได้ทรง

                                                                                        พระมหากรุณาโปรดเกล้า โปรดกระหม่อมให้ หม่อม

                                                                                        ราชวงศ์มิตรารุณ เกษมศรี เป็นผู้ออกแบบ

                                                                                        พระมหามณฑปพุทธบาทนี้ โปรดเกล้าฯ ให้สร้างบน

                                                                                        พื้นที่ยอดเขา (เขาดินเดิม) เป็นอาคารคอนกรีตเสริม

                                                                                        เหล็ก 2 ชั้น ทรงมณฑป ชั้นล่างแบ่งเป็น 2 ตอน ตอนที่ 1 เป็นที่อยู่อาศัยของสงฆ์ ตอนที่ 2 เป็นถังเก็บน้ำสะอาดเพื่อการบริโภค ชั้นบนเป็นส่วนของอาคาร ที่จะประดิษฐานรอบพระพุทธบาทคู่ องค์พระมณฑปประดับด้วยโมเสสสีทองจรดยอด ซึ่งสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี พระราชทานโมเสสีทอง ซึ่งรื้อมาจากการบูรณะปฏิสังขรณ์ พระเจดีย์วัดพระศรีรัตนศาสดาราม บริเวณพื้นองค์มณฑปปูด้วย หินแกรนิตไทย กำแพงแก้วทำหินล้างสีขาว ราวบันไดพญานาคขึ้นลงมณฑปประดับด้วยกระเบื้อง เคลือบเกล็ดพญานาคสีขาว ชั้นบันได 200 ชั้น ปูด้วยหินแกรนิตไทย ช่วงล่างของบันไดพญานาคสร้างศาลาทรงไทย 2 หลัง เพื่อประดิษฐานพระพุทธรูปสำคัญองค์ใหญ่ 2 องค์ พื้นที่จากเชิงเขาถึงบริเวณสร้างมณฑปพระพุทธบาท มีประมาณ 35 ไร่เศษ โปรดเกล้าฯ ให้อนุรักษ์ธรรมชาติเดิมไว้ และโปรดเกล้าฯ ให้ปลูกต้นไม้สำคัญทางพระพุทธศาสนา ให้เต็มพื้นที่จากส่วนที่มีอยู่แล้วและรอบบริเวณเขาชั้นล่าง โปรดเกล้าฯ ให้สร้างถนนลาดยาง พร้อมน้ำฝนให้ไหลลงสู่บ่อพักน้ำทั้งหมด ส่วนน้ำที่ล้นไหลไปจากบ่อที่เก็บไว้ก็จักเป็นเหตุ ทำให้พื้นที่ชุ่มชื้นด้วยน้ำ ต้นไม้ที่ปลูกไว้ก็จักเจริญงอกงามตามธรรมชาติ

ศิลาที่สลักรอบพระพุทธบาทนี้เป็นหินแกรนิต มีขนาดกว้าง 1.70 เมตร ยาว 2.00 เมตร หนา 2.90 เมตร มีน้ำหนักประมาณ 35 ตัน ได้นำมาจากป่าสวนยาง ข้างวัดซากไทย จังหวัดจันทบุรี บริษัทวิศวโยธาฯ (เขาชีจรรย์) จำกัด จัดถวาย ได้รับความอนุเคราะห์การขนส่งจาก ผู้บัญชาการฐานทัพเรือสัตหีบจากจังหวัดจันทบรีมาถึงวัดญาณสังวราราม ส่วนการนำหินขี้น ประดิษฐาน ณ มณฑปพระพุทธบาทนั้น กรมชลประทานเป็นผู้ดำเนินการ เจ้าพระคุณสมเด็จ พระญาณสังวร มองหมายให้อาจารย์โหมด ว่องสวัสดิ์ ออกแบบแกะสลักและควบคุมการ แกะสลักจนแล้วเสร็จเป็นรองพระพุทธบาทคู่ พร้อมทั้งพระสาวก 80 องค์ ลงปิดทองงามตระการตาอย่างยิ่ง

พลับพลารับเสด็จฯ ซึ่งสร้างขึ้นด้วยการใช้ต้นมะพร้าวเป้นเสา โครงหลังคงไม้มุงแฝก ให้เป็นพลับพลารับเสด็จชั่วคราว สมัยเมื่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จพระราชดำเนิน ทรงวางศิลาพระฤกษ์สร้างพระมหามณฑปพระพุทธบาท ภปร.สก. และทรงปฏิบัติพระราชกิจตาม โครงการพระราชดำริ เมื่อวันที่ 27 มิถุนายน 2527 ซึ่งอยู่ด้านทิศตะวันออกของมณฑป ชำรุดไปตามสภาพ จึงสร้างศาลาทรงไทยแบบจตุรมุขไว้ ณ ที่พลับพลาเดิม เพื่อเป็นอนุสรณ์รำลึก ถึงพระมหากรุณาธิคุณที่ทรงโปรดพระราชทางแก่วัดญาณสังวรารามสืบต่อไป

พระมหามณฑปพระพุทธบาท ภปร.สก. สร้างน้อมเกล้าฯ ถวายพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ พระผู้ทรงพระมหากรุณาธิตุณล้นกระหม่อมต่อพสกนิกรทุกหมู่เหล่าโดยแท้